Hiếm có người Việt Nam nào đến giờ chưa biết đến mùi vị của kẹo dừa Bến Tre ngày xưa. Món quà bình dị này phổ biến rộng khắp cả ba miền, chưa kể nó đã có mặt trong cả hệ thống siêu thị ở nhiều quốc gia trên toàn thế giới.
Kẹo dừa Bến Tre là một đặc sản ẩm thực, vừa là một nghề thủ công truyền thống mang đậm chất văn hóa xứ sở.
Huyện Mỏ Cày, Bến Tre là quê hương của kẹo dừa. Chính bởi cây dừa quá gắn bó với đời sống của người dân nơi đây, ngoài các món ăn độc đáo từ dừa, kẹo dừa còn là một niềm tự hào của người dân nơi đây.
Muốn làm kẹo ngon, khâu chọn nguyên liệu rất quan trọng. Thóc nếp dùng để nấu mạch nha phải là nếp tốt, hạt to chín đều. Để nẩy mầm thóc phải được tưới bằng nước mưa sạch rồi đem nấu lấy mạch nha.
Thợ nấu mạch nha phải là thợ lành nghề điêu luyện. Dừa khô lựa trái “rám vàng” mới vừa hái xuống. Vì trái dừa mới bắt đầu khô này có hương vị đặc trưng, nước cốt có độ ngọt thanh. Đường nấu kẹo phải chọn loại đường mới, có màu vàng tươi.
Xưa kia người ta cho tất cả nguyên liệu vào bể chứa trộn đều sau đó đun sôi rồi cho vào thạp ủ (chiều làm kẹo, sáng nấu bột).
Trong sản xuất đại trà hiện nay, sau khi pha chế nguyên liệu xong người ta cho vào chảo, đun sôi, sử dụng máy quay được lắp sẵn trên chảo và quay cho đến khi nào kẹo “tới” thì đổ ra mâm đã bôi dầu dừa để chống dính.
Tiếp theo, dùng vải nhựa có bôi dầu dừa để ép kẹo vào khuôn, chờ nguội rồi cắt thành viên, sau đó gói từng viên kẹo riêng rồi cho vào bao bì tùy trọng lượng đặt hàng.
Từ nguyên bản chỉ gồm có nước cốt dừa được sên với mạch nha rồi gói bằng bánh tráng. Ngày nay, người Bến Tre đã cải tiến làm thêm nhiều loại kẹo dừa có kết hợp với các nguyên liệu khác làm cho kẹo dừa Bến Tre ngày càng phong phú.
Người ta đã cho thêm hương vị sầu riêng, đậu phộng và thậm chí cả ca cao vào kẹo. Hấp dẫn thực khách xa gần bởi nhiều hương vị và màu sắc đẹp mắt. Sự giao thoa giữa hiện đại và truyền thống làm nên sức sống của một hương vị cổ truyền.
Có mặt khắp miền Bắc, Trung, Nam trong các gian hàng sản phẩm truyền thống Việt, nhắc đến du lịch Bến Tre, người ta nhớ ngay đến kẹo dừa, nhớ cái vị báo ngậy của nước cốt dừa, hương thơm của các nguyên liệu từ thiên nhiên. Kẹo dừa ngọt ngào như chính nhưng cô gái Bến Tre làm ra nó, làm biết bao chàng trai xao xuyến lòng…